KO E MATEUTEU FAKA’ATAMAI KI HE FAKATAMAKI HOKO FAKAFOKIFAA

KO HONO PULE’I ( MANAGE) E ONGO MO E FAKAKAUKAU KULUKIA ( MAFATUKITUKI) ‘AKI ‘A HONO MAPULE’I E MANAVA ‘I HONO FAKAHOKO ( CONTROLLED BREATHING ).

Ko hono mapule’i e manava ‘i hono fakahoko ( controlled breathing) ko e feinga ia ke fakatonutonu e vave ( rate) mo e sipinga ( pattern) ‘o e manava he kuo liliu ia mei he angamaheni [ ko e anga maheni ‘oku maamaalie e manava pea ‘oku te ongo’i ‘oku fekau’aki ia mo e konga ki lalo e ma’ama’a ( lungs) pe ko e kete ( abdomen) pea ‘i he taimi tatau ‘oku te ongo’i ‘e fonu ‘ea hoto kete ka e ‘ikai ‘iai ha liliu ‘i he konga ki ‘olunga e fatafata , ko ‘eni ‘oku ui ko e ‘ manava fakaenatula ‘ ( natural breathing ) pe manava’aki e kete ( abdominal breathing)].

‘I he fakatamaki ‘oku hoko fakafokifaa ‘oku liliu leva mei he manava fakaenatula ( manava’aki e kete) ki he manava ‘oku vave, mamaha pee ongo’i tautau ( shallow) pea ‘oku te ngaue’aki e konga ki ‘olunga hoto ma’ama’a ( fatafata), ‘oku ‘ikai ke fakanatula ia.

Fakatokanga’i ange ‘oku malava ke hoko e me’a ni tu’unga’a pe , ta’e fai ha ngaue fakasino lahi, tukukehe e fakatamaki Covid -19 (pe ko ha kulukia’anga pee) kuo hoko mai.

Ko e manava ‘oku vave, mamaha pea ‘oku te ngaue’aki e konga ki ‘olunga e fatafata ‘oku malava ke hoko fakataha pe ia mo e ngaahi faka’ilonga ni

  • Ninimo
  • Nounou e manava
  • Taa vave e mafu
  • Pupuha’ia Ongo’i ‘oku nofo’ia pe poloka ha me’a ‘i loto hoto kia.
  • Ongo’i mamate mofisifisi mo manavanava e nima mo e va’e
  • Tokakovi Aleitu’u e fakaukau.
  • Ongo’i hangee ka mate

Ko e fakalukufua e fakamatala ‘i ‘olunga na mo e ngaahi faka’ilonga na ko ‘eni ‘oku ui ko e ‘Panic attack’ ( Lotopuna tamaki) , kaa ko ‘ene hokohoko fakaengaue ( process) ‘oku ui ko e ‘ Hyperventilation’ he lea fakametikale.

‘Oku malava hono mapule’i e manava ‘i hono fakahoko ( controlled breathing) ‘o liliu mo fakafoki e manava ‘oku ‘ikai fakaenatula ( manava ‘oku vave , mamaha pea ngaue’aki e konga ki ‘olunga e ma’ama’a/fatafata) ki he manava fakaenatula pe manava’aki e kete.

‘Aia ko hono liliu pe mei he manava ‘oku ‘ikai fakaenatula ki he manava ‘oku fakaenatula pea holo ai pe ko e pulia e ngaahi faka’ionga ‘oku haa atu ‘i ‘olunga na.

Ko e founga ni ( controlled breathing- hono mapule’i e manava ‘i hono fakahoko) ‘oku ui ia ko e CALMING BREATH ( MANAVA FAKANONGA)

  1. Mihi e manava maamaalie , mihi loloto, mihi loloa, ‘aki e ihu , ‘aia ‘oku ‘uluaki fakafonu e konga ki lalo e ma’ama’a ( kete) pea hoko ki he konga ki ‘olunga e ma’ama’a ( fatafata). ‘Oku hoko fakataha ‘eni mo e fakafefeka e ngaahi uoua ‘ o e mata, kaungao, uma moe kete.
  2. Tu’u ai ho’o manava , ‘o lau ki he 3
  3. Tukuange (puhi ki tu’a ) maamaalie e manava ki tu’a he loungutu ‘oku fakafuopotopoto mo ki’i fakafefeka kaa ‘oku fakamoluu e ngaahi uoua ‘o e mata , kaungao, uma, mo e kete.

Ko e Manava Fakanonga ‘oku hangee pe ia ko ha fakamalohi sino he kaa moluu hoto sino ‘e nonga hoto ‘atamai . Kaa nonga hoto ‘atamai ‘e moluu hoto sino.

Ke ke fai tu’o hongofulu ‘eni ‘i he ‘aho pee laka hake ai ‘i hono fiema’u. 

Like, Share or Print!: